Transporten van huizen en erven in Paramaribo
door dr. Henk Muntjewerff, Breda.
Van ieder perceel in Suriname bestond er:
een kaart, (perceel tekening met oppervlakte erf)
een warrand, (volmacht van Gouvernement tot uitgifte van het erf)
een transport, (akte van overdracht van het erf )
Reconstructie
Ter controle en als aanvulling van de concordans is geprobeerd de getranscribeerde huurwaarde registers van 1830 en 1837 met elkaar te verbinden door middel van een reconstructie van de transporten van huizen en erven gedurende die periode.
Voor die reconstructie is gebruik gemaakt van de rijke krantencollectie. In het Nationaal Archief Suriname ontbreekt van de Surinaamsche Courant de volledige jaargang van 1831, terwijl in Delpher.nl de volledige jaargang van 1836 ontbreekt. (periode 1830-1839). Dankzij Philip Dikland kon 1836 worden toegevoegd aan de tabel en zijn de overige jaren gecontroleerd met zijn krantenbestand.
In plaats van te bladeren door de kranten heb ik eerst gezocht op 'transporten' en 'transport', vervolgens op 'vendumeester' en 'exploicteur' en tenslotte op 'veilingen'.
Register van Transporten
Uit de periode 1818-1824 is een register van transporten bewaard gebleven.
Zie uitleg bij huurwaarde 1817.
In de huurwaarde registers van 1827 en 1830 staan ook transporten vermeld.
Veilingen
Veel erven in Paramaribo wisselden van eigenaar door middel van een publieke veiling van het vastgoed, verzorgd door de vendumeester, voor particulieren en de weeskamer. Daarnaast had je nog de exploicteur of gerechtsdeurwaarder die zijn eigen veilingen hield.
Vanaf 1834 stond daags na de veiling de koopsom van het vastgoed in de krant vermeld.
Tussen de veiling en het transport kon wel een paar maanden tijd zitten.
Vooral vastgoed van onbeheerde boedels (weeskamer en exploicteur) stond soms jarenlang te koop, keer op keer werden er veilingen gehouden waarop niet geboden werd. In de tabel is dan alleen de laatste succesvolle veiling opgenomen.
Van een veiling of transport waren vaak meerdere dagen lang en in verschillende kranten advertenties geplaatst. De informatie uit al die advertenties is samengevoegd tot één record in de tabel, waarbij de datum van de krant slechts bedoeld is ter controle met de gegevens van Philip Dikland.
omschrijving van het perceel
van hout getimmerd:
huis
huis en erf
huis en erf met daaropstaande gebouwen
huis en tuin
opstal(len) van het erf (gebouw(en) ; alles behalve het perceel zelf)
kamer (woning van één kamer groot, erfwoning)
woning
woonhuis
huis verdeeld in 2 woningen
huis en erf, verdeeld in 4 kamers
huis verdeeld in 3 kamers
achtergebouw(en)
zijgebouw(en)
een halfdak (in gebruik als waschhuisje, keuken of negerhuis)
een gevelend huis (huis met topgevel)
van steen gemetseld:
met keuken en put
erf met steenen voeten (vanaf februari 1821, waarvan het houten huis verbrand is)
met regenbak
gemetzelde kom tot een menagerie (1818) (keuken ?)
grond:
erf
erf met daaropstaande gebouwen
bloot erf (eigendom van het erf, maar een ander heeft het vruchtgebruik)
vererfpacht erf (jaarlijkse pacht verschuldigd aan grondeigenaar)
onbebouwd erf
ledig erf (leeg, onbebouwd)
bebouwd erf (dwz met gebouwen)
tuin
tuin met daaropstaande gebouwen
Combé
moes thuin (in Combé)
stuk land (in Combé)
grond (in Combé)
het geaccrocheerde erf, over de Sommelsdijksche kreek (in eigendom verbonden met het erf aan de Gravenstraat)
naar functie:
negerhuizen / negerwoningen (achtergebouwen of erfwoningen)
loods
pakhuis(zen)
magazijn(en)
winkel
een blok huizen of zogenaamde koopman kamers
locatie:
aan de straat
op de hoek
nieuwe uitleg (1783-1817)
op Combé
Brand 1821
Onbebouwd bleven op last van de overheid na brand 1821:
de oostzijde Heiligeweg tot aan Quartarolisstraat
de gehele Quartarolisstraat, beide zijden
de zuidzijde Keizerstraat, vanaf Knuffelsgracht tot aan Klipstenenstraat
de oostzijde Klipstenenstraat, van Keizerstraat tot aan Heiligeweg
wijk La.B nos. 187-202, 176-186, 128, 129, 131, 132; 203, 204, 205
bron: Surinaamsche Courant, 17 september 1821